Voor gespreksleiders die wellicht een cursus Vieren willen gaan organiseren, hebben we een aantal veelgestelde vragen en antwoorden op een rij gezet.
Wat typeert Vieren?
Vieren is bedoeld als kennismaking met het christelijke geloof. Open en eerlijk met elkaar doorpraten is daarom typerend voor deze cursus. Ook is de insteek vooral spiritueel: de leerstellige kant van geloven komt aan bod, maar centraal staat het geleefde en beleefde geloof. Daarom is Vieren ook opgezet aan de hand van zeven christelijke feesten: juist in de kerkelijke vieringen komen hoofd, hart en handen naar voren; de cognitieve, emotionele en actieve kant van geloven.
Voor wie is Vieren geschikt? En voor wie minder?
De doelgroep van Vieren bestaat uit mensen die interesse hebben in het christelijke geloof. Het materiaal is in het bijzonder geschikt voor twintigers en dertigers, maar de ervaring leert dat ook ouderen en vroegwijze tieners er prima mee overweg kunnen.
Het materiaal is geschreven voor een breedte aan leerstijlen: ‘hoofdmensen’, ‘hartmensen’ en ‘handmensen’ kunnen allemaal iets van hun gading vinden. Belangrijk voor de deelnemers is een bereidheid om op onderzoek uit te gaan en dat ook samen, met een groep medezoekers. Dat vraagt om een bereidheid iets te leren en actief mee te doen. Dat betekent ook dat Vieren minder geschikt is voor wie heel stellig is of wie vooral anderen wil overtuigen. Dat geldt ook voor de gespreksleider.
Waarom zet Vieren in bij de christelijke feestdagen?
De christelijke feesten zijn ooit ontstaan bij wat gelovigen als hun belangrijkste verhalen beleefden. En veel mensen kennen de feestdagen ook al, een beetje. Het is daarmee een mooie manier om de kern van het christelijke geloof te onderzoeken. Feesten hebben bovendien wel een rationele, theoretische kant, maar ze zijn breder: het zijn ervaringen waar het hele lijf bij betrokken is.
Waarom gaat Vieren alleen over het christelijke geloof?
Vieren gaat alleen over het christelijk geloof, omdat de ervaring leert dat je niet in één avondje een hele religie recht kunt doen. Om echt een stap te kunnen zetten in hoe je je verhoudt ten opzichte van het christelijke geloof, is het belangrijk daar even de tijd voor te nemen en daar minstens een paar ontmoetingen en gesprekken aan te wijden.
Hoe komt er eenheid en focus in de grote diversiteit in aanbod?
Elk feest heeft een eigen thema meegekregen, een werkwoord dat centraal staat in het christelijke geloof. Het thema komt in alle onderdelen van het feest terug. Bij Advent is dat bijvoorbeeld ‘hopen’. Daardoor is er altijd een heldere samenhang is tussen de onderdelen van dat feest, ongeacht welke onderdelen precies worden gekozen.
Spreken de experts in de video’s namens de hele kerk?
Bij Vieren horen video’s waarin drie predikanten en een jongerenpastor aan het woord komen. Ze stellen zich voor in het magazine Vieren en op deze site (lees over Jeannet, Pieter, Willemijn en Peter). Binnen het christendom zijn er stromingen met diverse opvattingen en uitingsvormen. De experts in de video’s vertegenwoordigen enkele, maar niet alle stromingen. Vanuit hun eigen achtergrond vertellen zij vooral wat elk feest voor hen persoonlijk betekent. Dit nodigt uit om samen met anderen te reflecteren op wat zij zeggen en daar in alle openheid je eigen gedachten en ervaringen aan toe te voegen.
Wie kan er gespreksleider worden?
Iedereen die enthousiast is over het christelijke geloof, affiniteit voelt met het materiaal van Vieren en graag groepen begeleidt, kan gespreksleider zijn. Er is geen specifieke opleiding of aanstelling voor nodig. Het materiaal is vrij voor iedereen beschikbaar. Vieren is ontwikkeld door de Protestantse Kerk, maar iedereen die zich met de methodiek en de inhoud verwant voelt, kan het gebruiken, graag zelfs!
Hoe werf ik deelnemers?
De beste manier om deelnemers te vinden voor Vieren is iemand face to face uitnodigen. Een persoonlijke uitnodiging maakt het verschil, zo leert de ervaring. Ter ondersteuning zijn er papieren uitnodigingen en ook het magazine (PDF, er zijn ook papieren magazines te bestellen) kan daarbij helpen.
Als Vieren vanuit een kerkelijke gemeente georganiseerd wordt, blijkt het goed te werken om mensen uit te nodigen waar al een linkje mee is: bijvoorbeeld ouders die eerder hun kindje hebben laten dopen maar verder niet erg betrokken meer zijn, een stel dat in de afgelopen periode in de kerk getrouwd is, of ouders die bij een Kliederkerk komen. Als je zelf geen geschikte deelnemers kent, kun je andere mensen vragen of zij die kennen.
Andere methodes om mensen uit te nodigen zijn wat afstandelijker, maar kunnen ook helpen. Het beste is dan een persoonlijke mail, brief of een persoonlijk berichtje. Je kunt ook een uitnodiging plaatsen op social media, in een nieuwsbrief, in een kerkblad of op de website van de kerk. Vergeet niet de plaatselijke kranten, die zijn vaak bereid persberichten van lokale kerken te publiceren.
Moeten de ontmoetingen per se rond de feestdagen worden gepland?
Vieren steekt in bij de christelijke feestdagen en dan ligt het inderdaad voor de hand ook eens een kerkelijke viering mee te maken als groep. Je kunt op diezelfde dag (of een paar dagen ervoor of erna) een ontmoeting hebben en enkele onderdelen samen doen. Het voordeel hiervan is dat je dichtbij het ritme van het kerkelijke jaar blijft en dat de deelnemers daar dus ook iets van meebeleven.
Een nadeel is dat de christelijke feesten geclusterd zijn in december en het voorjaar; dan is het bij vlagen relatief druk, terwijl er tussendoor ‘gaten’ vallen in het contact, vooral in januari en februari. Je kunt dat oplossen door bijvoorbeeld Pinksteren en Hemelvaart in die maanden te schuiven en verder wel het kerkelijke jaar te volgen. Desgewenst kun je de chronologische link met het kerkelijk jaar nog wat meer loslaten. Of je kunt een kleinere selectie aan feesten bespreken. De keuze is aan jou en de groep.
Moet Vieren met een groep(je)?
Het materiaal is inderdaad ontwikkeld voor minstens twee deelnemers plus de gespreksleider. De dynamiek tussen de deelnemers is namelijk belangrijk: anderen kunnen misschien verwoorden wat bij jou sluimerde of juist je doen beseffen dat jij er anders in staat. Gesprekken helpen mensen om hun mening te vormen.
Wat is mijn rol als gespreksleider?
Daar gaan we in de handleiding nader op in. Het belangrijkste is dat je in staat bent op een open manier een kader te bieden voor de individuele zoektochten van de deelnemers. Dat betekent dat je zorgt dat ‘het loopt’, dat de dingen geregeld zijn, zoals locatie en techniek, en dat je het gesprek zo begeleidt dat iedereen tot z’n recht en ‘zegje’ komt.
Daarnaast staat relatie in principe boven inhoud. Wil je werkelijk iets communiceren, dan moet er eerst onderling vertrouwen zijn. Neem dus de tijd om werkelijk met elkaar contact te leggen en stel je daarin ook persoonlijk en kwetsbaar op. Kwetsbaarheid roept kwetsbaarheid op.
Hoe maak ik de beste samenstelling uit het grote aanbod?
Daarover gaat het in de handleiding, maar het komt erop neer dat je nadenkt over waar je groep het meeste aan heeft en dat wellicht ook expliciet aan hen vraagt, en daar dan vervolgens de beste ‘route’ bij zoekt uit de 49 opties die er zijn (er zijn zeven feesten met elk zeven onderdelen).
Moet je eten voor of na een inhoudelijke ontmoeting?
Samen eten valt aan te raden, maar het moet niet. Het werkt een beetje zoals op het werk: de vergaderingen doen ertoe, maar de beste gesprekken worden vaak in de ‘lobby’ gevoerd. Dat is ook de ervaring met Vieren. Tijdens het eten verbind je je op een informele manier met elkaar. Je deelt iets over wat er thuis speelt, ideeën over het nieuws, iets leuks dat je hebt gezien, enzovoorts. Zo leer je elkaar persoonlijk kennen en ontstaat er meer vertrouwen om ook het geloofsgesprek te voeren. Als je niet samen eet, neem dan op een andere manier voldoende tijd om elkaar informeel te ontmoeten, met bijvoorbeeld een half uurtje koffie voorafgaand.
Waar kan ik uitnodigingen, de magazines en een persbericht krijgen?
De papieren uitnodigingen en de magazines kun je bestellen via het aanmeldformulier. Een voorbeeld voor een persbericht vind je in de handleiding en kun je hier ook downloaden als Word-document.
Waar vind ik de video’s?
Op deze website, bij elk feest zijn de video’s te vinden.
Waar doe je Vieren?
Deels in de kerk, tenminste, als je het onderdeel doet waarbij de groep een viering meemaakt. Wel raden we over het algemeen kerkelijke zaaltjes af, omdat de sfeer daar meestal minder persoonlijk is. De ervaring leert dat een groep het meest tot z’n recht komt bij iemand thuis, bijvoorbeeld telkens bij de gespreksleider, of bijvoorbeeld alleen de eerste keer en daarna wisselend bij deelnemers.
Kun je Vieren ‘coronaproof’ doen?
De meeste onderdelen kun je prima online doen: materialen kun je digitaal opsturen, de video’s tegelijk aanklikken of gezamenlijk bekijken, enzovoorts. De meer ‘doenerige’ onderdelen (zoals Landen, Proberen en Doen) zijn lastiger, dat kun je het beste per onderdeel zelf nagaan. Er zijn al diverse groepen geweest die (een deel van) de cursus online hebben gedaan.